همه چیز در مورد خواص گزنه

همه چیز در مورد خواص گزنه

 گیاه گزنه که با نام علمی اورتیکا دیوئیکا (Urtica dioica) شناخته می‌شود، یکی از ۶ زیرگونه‌ی خانواده‌ی اورتیکا (Urtica) است. پراکندگی گزنه در بعضی مناطق مثل آفریقا، اروپا، آسیا و شمال آمریکا بسیار زیاد است. برگ‌ها و ریشه‌ی گیاه گزنه خواص دارویی متفاوتی دارند. ریشه‌ی گزنه را می‌توان به‌صورت قرص، چای، شربت، عصاره و کپسول استفاده کرد.

در بعضی فرهنگ‌ها، از گزنه در پخت سوپ یا تهیه‌ی پنیر استفاده می‌کنند تا وعده‌های غذایی سالم‌تری داشته باشند. برگ گزنه معمولا به‌عنوان چای دم می‌شود که بسیاری از مواد مفید ضروری را در خود جای داده است. از عصاره‌ی روغن این گیاه می‌توان برای درمان‌های موضعی استفاده کرد. اما از آنجا که روغن گزنه بسیار قوی است، آن را با روغن‌های حاملی (carrier oils) مانند روغن بادام شیرین، روغن زیتون و امثال آن ترکیب کنید تا رقیق شود.

طول این گیاه نسبتا کوتاه است و ارتفاع آن به‌ندرت از ۱ متر و ۵۰ سانتی‌متر بیشتر می‌شود. برگ و ساقه‌ی گزنه در بعضی از زیرگونه‌ها کرک‌های بلندی دارند که درصورتی که آن را لمس کنید مجموعه‌ای از مواد شیمیایی شامل هیستامین، فورمیک‌اسید، سروتونین و استیل‌کولین را به بدن‌تان منتقل می‌کنند. این مواد موجب تحریک و ایجاد حس ناراحتی در پوست می‌شوند، به‌ همین‌ دلیل این گونه به‌عنوان علف سوزش‌آور یا گزنه‌ی سوزش‌آور هم معروف است.

بااین‌حال اگر ساقه یا برگ‌های این گیاه را بجوشانید یا عصاره‌ی آن را استخراج کنید، مواد گزنده‌ی آن از بین می‌روند و می‌توانید از مزایای واقعی آن بهره‌مند شوید.

شاید افرادی که برگ‌های تند و گزنده‌ی این گیاه گلدار علفی را برداشت می‌کنند اذیت شوند، اما برای هزاران نفری که در سراسر دنیا از گزنه برای درمان انواع بیماری‌ها استفاده می‌کنند، بسیار پُرفایده است.

حتی شما می‌توانید از برگ گیاه گزنه در انواع دستورهای آشپزی استفاده کنید یا برگ‌های آن را مانند اسفناج و جعفری بجوشانید و مصرف کنید.

 

خواص گزنه

جوشانده‌ی گزنه برای پیشگیری از پوکی استخوان

گزنه سرشار از سیلیس و عنصر بور می‌باشد که برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان موثر است. پوکی استخوان در نتیجه‌ی از بین رفتن املاح معدنی از بدن بروز می‌کند که معمولاً از پنجاه سال به بعد افراد را مبتلا می‌کند.

روش استفاده: 3 قاشق غذاخوری برگ خشک گزنه را در یک فنجان آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. روزانه 4 تا 5 فنجان از این دم کرده میل کنید.

ریشه‌ی گزنه برای مقابله با مشکلات پروستات

گزنه برای آقایانی که پروستاتشان بزرگ شده مفید است. به عقیده‌ی محققان ریشه‌ی این گیاه حاوی «لکتین»، «تانین»، «گلیکان» و «لیگنان» هایی می‌باشد که مانند هورمون‌های زنانه عمل می‌کند و تأثیر مثبتی روی غده‌ی پروستات می‌گذارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مصرف ریشه‌ی گزنه برای درمان مشکلات پروستات (غیر سرطانی و خوش‌خیم) مفید است.

روش استفاده: یک قاشق غذاخوری ریشه‌ی گزنه را با یک فنجان آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید و به مدت سه هفته روزانه 4 فنجان از این دم کرده بنوشید. یا اینکه از کپسول‌های گزنه استفاده کنید. می‌توانید با پزشکتان مشورت کرده و کپسول‌های 300 میلی‌گرمی گزنه مصرف کنید. توجه داشته باشید آقایانی که موقع ادرار کردن مشکل دارند نباید بدون مشورت با پزشک از ریشه‌ی گزنه استفاده کنند.

دانه‌های گزنه برای مقابله با اسهال

دانه‌ها و برگ‌های گزنه یک درمان فوق‌العاده برای اسهال می‌باشند. این دانه‌ها سرشار از پروتئین، موسیلاژ و روغن‌های چرب هستند.

روش استفاده: یک قاشق غذاخوری برگ خشک گزنه را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه بجوشانید و در طول روز از این جوشانده میل کنید.

گزنه برای پوست‌های چرب

گزنه برای افرادی که پوست خیلی چرب، کثیف و پر از آکنه دارند خوب است. به خاطر اینکه خواص قلیایی دارد.

روش استفاده: برگ‌های گزنه‌ی تازه را بجوشانید و آب کش کنید. سپس اجازه دهید برگ‌ها خنک شود. این برگ‌ها را بکوبید و به صورت مرهم (هر هفته دو مرتبه) روی پوست بگذارید. همچنین لازم است که یک قاشق غذاخوری برگ خشک گزنه را با یک لیتر آب به مدت 10 دقیقه دم کنید و روزانه 3 مرتبه یک فنجان از آن بنوشید.

گزنه برای سم زدایی از بدن

مصرف مواد غذایی چرب و شیرین و غیره باعث می‌شود که بدن مازاد سموم دفع نشده را در بدن نگه دارد. برای همین لازم است هر از گاهی به خصوص در فصل بهار به فکر سم زدایی از بدن باشید. 

خوشبختانه گزنه به عملکرد برخی از ارگان‌های بدن مانند کلیه‌ها کمک می‌کند. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این گیاه به دفع سموم بدن مانند اوره کمک زیادی می‌کند.

روش مصرف: 3 قاشق غذاخوری برگ خشک گزنه را با یک فنجان آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید. به مدت 3 هفته روزانه 2 تا 3 فنجان از این جوشانده میل کنید.

گزنه برای مقابله با تب یونجه

تب یونجه همان حساسیتی است که در فصل بهار گریبان خیلی‌ها را می‌گیرد. برای پیشگیری یا تسکین این حساسیت می‌توانید به سراغ گزنه بروید.

روش مصرف: 3 قاشق غذاخوری برگ گزنه‌ی خشک را با یک فنجان آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید. به مدت 3 هفته هر روز از این دم کرده میل کنید.

گزنه برای مقابله با خستگی

اگر مدام احساس خستگی می‌کنید گزنه را دریابید. این گیاه سرشار از ویتامین C و آهن می‌باشد و برای رفع خستگی‌های جسمی و روحی مناسب است. گزنه انرژی‌زا بوده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و برای همین هم کمک می‌کند خیلی زود سرپا شوید.

روش مصرف: 3 قاشق غذاخوری برگ خشک گزنه را با یک فنجان آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید و روزانه 4 تا 5 فنجان از آن بنوشید. یا اینکه از کپسول‌های 500 میلی‌گرمی استفاده کنید (طبق نظر پزشک یا داروساز). توجه داشته باشید که می‌توانید از آب گزنه برای رفع کم خونی و خستگی مفرط استفاده کنید. برای این کار لازم است که برگ های تازه این گیاه را میکس کرده و آب آن را صاف کنید. هر هفته 3 مرتبه به میزان 15 میلی‌لیتر از این آب میل کنید.

گزنه ادرارآور است

برگ‌های گزنه خواص ادرارآوری دارند. در واقع برای افزایش میزان ادرار و تمیزی مجاری اداری از شر عفونت و یا برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه مفید است.

روش مصرف: یک تا دو مشت برگ تازه‌ی گزنه را در یک لیتر آب ریخته و به مدت 10 دقیقه بجوشانید و سپس صاف کنید. به مدت 3 هفته روزانه دو تا سه فنجان از این جوشانده را میل کنید.

 

هشدار 

بسیاری از این خواص معجزه‌آسا به نظر می‌رسند، اما به یاد داشته باشید که بعضی از این درمان‌ها می‌توانند مشکلاتی برای فشار خون بالا، قند خون بالا و قاعدگی ایجاد کنند. گیاه گزنه می‌تواند با داروهای زیادی مانند داروهای مدر، داروهای فشار خون، داروهای دیابت، رقیق‌کننده‌های خون و لیتیوم تداخل پیدا کند. قبل از شروع مصرف هر نوع مکمل یا درمان طبیعی و پیش از اینکه گیاه دارویی قدرتمندی با خواص زیاد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید که شرایط را بدتر نمی‌کنید.